ΑΘΗΝΑ ΧΑΛΚΙΟΙΚΟΣ

Η Αθηνά Χαλκίοικος (χάλκινος οίκος) ήταν η πολιούχος θεά

της αρχαίας Σπάρτης. 

Ο Ευρυπίδης αποκαλεί τη θεά «χαλκόπυλο», δηλαδή με

 χάλκινες πύλες. Ο ναός της ήταν ένα από τα σημαντικότερα

 ιερά της Σπάρτης και λειτούργησε από τον 8ο αιώνα π.Χ.

 μέχρι τον 2ο αι. μ.Χ., οπότε και καταστράφηκε.

Σύμφωνα με τον Παυσανία (3, 17, 2), ο ναός της είχε ιδρυθεί

 από τον Τυνδαρέα και τους γιούς του, παρέμεινε όμως

 ημιτελής μέχρι που ο Σπαρτιάτης αρχιτέκτονας, χακλουργός

 και ποιητής Γιτιάδας, περί τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. 

επένδυσε τον ναό εξ ολοκλήρου με χάλκινα ή μπρούτζινα 

ανάγλυφα μυθολογικού περιεχομένου. Επίσης έπλασε ένα 

χάλκινο, ή ξύλινο χαλκένδυτο άγαλμα της θεάς, και έγραψε

 ύμνο προς τιμή της. Ο Παυσανίας μνημονεύει το ναό σε

 συνδυασμό με τρίποδες και αγάλματα που στήθηκαν.

Οι αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν δύο επίπεδα των

 ερειπίων, ένα της πρώιμης γεωμετρικής εποχής, και ένα

 δεύτερο, της κλασικής εποχής. Σύμφωνα με το λεξικό

 Σουίδα η ονομασία «χαλκίοικος» ερμηνεύεται με την

 ύπαρξη χάλκινου οίκου –κάτι, που έρχεται σε πλήρη συμφωνία με τα ευρήματα τα οποία, συμπεριλαμβάνουν  πολλά χάλκινα καρφιά και χάλκινες πλάκες, οι οποίες πιθανών κάλυπταν μέρη του ναού, όχι όμως ολόκληρο το ναό. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως, σε αρκετά σημεία, στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια, ο Όμηρος αναφέρεται στο χάλκινο ανάκτορο του Δία στον Όλυμπο (Ιλιάδα Α΄ στχ 426 και αλλού), όπως και των άλλων θεών, τα οποία έφτιαξε ο Ήφαιστος.

Ιερό Αθηνάς Χαλκιοίκου

Ο Πολύβιος (Ιστορία 4,35,2,4) αναφέρει ότι στον ναό πραγματοποιούνταν ετήσια τελετή, κατά την

 οποία οπλισμένοι νέοι έκαναν πομπή και οι έφοροι έκαναν θυσία. Πιθανών η τελετή αυτή να ήταν

 τα «Αθάναια», τα οποία είναι γνωστά από επιγραφές.

Ο ναός βρίσκονταν στο υψηλότερο σημείο της περιοχής, στην ακρόπολη βόρεια της πόλης της 

Σπάρτης. Ο ναός αυτός λειτουργούσε ως άσυλο, στο οποίο συχνά κατέφυγαν πολλά άτομα της

 υψηλής κοινωνίας. Εκεί κατέφυγε ο Παυσανίας, νικητής των Πλαταιών, μετά την δεύτερη δίκη του,

 για να αποφύγει την σύλληψη. Ακόμα και ο Λεωνίδας, το 242 π.Χ. εκεί κατέφυγε, όταν συκοφαντήθηκε  μετά από τις ριζικές ανακαινίσεις που επέφερε.

Πηγή: diadrastiko: ΑΘΗΝΑ ΧΑΛΚΙΟΙΚΟΣ http://diadrastiko.blogspot.com/2012/01/blog-post_07.html#ixzz1ixY3YVOf